มีพี่น้องร่วมบิดา - มารดาเดียวกัน ๑๐ คน เป็นชาย ๕ คน หญิง ๕ คน โดยท่านเป็นคนที่ ๙ ตามลำดับดังนี้
     ๑. นางบับ บุญเย็น
     ๒. นางอิ่ม บุญปัญญา
     ๓. นายนุ โทนุบล
     ๔.นางถุ่ม พรหมทา
     ๕. นางทอน บุญปัญญา
     ๖. นายเคน โทนุบล
     ๗. นางบุญถึง บุญเย็น
     ๘. ส.ต.อ.กลม โทนุบล
     ๙. พระครูโสภณวิสุทธิ์ (เกลี้ยง ธมฺมทินฺโน)
     ๑๐. นายเจียง โทนุบล

     พื้นฐานครอบครัวประกอบอาชีพทำนาเป็นหลัก ในวัยเยาว์หลวงพ่อเกลี้ยงได้ใช้ชีวิตตามสมัยนิยมของเด็กชนบททั่วไป กระทั่งอายุ ๑๐ ขวบจึงได้เข้ารับการศึกษาที่โรงเรียนประชาบาลวัดบ้านเป๊าะ ตำบลบึงบูรพ์ อำเภอบึงบูรพ์ จังหวัดศรีสะเกษ จนจบชั้นประถมศึกษาปีที่ ๔ พออายุได้ ๑๖ ปี ท่านมีโอกาสได้บรรพชาเป็นสามเณรครั้งหนึ่ง แต่เนื่องจากบวชหน้าไฟให้ลุงจึงอยู่เพียง ๓ วัน ก็สึกออกมาใช้ชีวิตฆราวาสช่วยบิดา - มารดาทำงานด้านเกษตรกรรมต่อไป

     อุปสมบท เมื่อวันที่ ๑๕ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๗๘ เวลา ๑๓.๓๕ น. ณ พัทธสีมา วัดวิสุทธิโสภณ (วัด​บ้านเป๊าะ) โดยมี พระครูเทวราชกวีวรญาณ (จูม ธฺมมทีโป) วัดโพธิ์ศรีหนองกก ตำบลบัวหุ่ง อำเภอราษีไศล จังหวัดศรีสะเกษ เป็นพระอุปัชฌาย์ พระอธิการบุญมา ธมฺมโชโต วัดสามขา ตำบลเสียว อำเภอโพธิ์ศรีสุวรรณ จังหวัดศรีสะเกษ เป็นพระกรรมวาจาจารย์ พระใบฎีกา สุพรรณ เป็นพระอนุสาวนาจารย์ ได้รับฉายาทางมคธภาษาว่า "ธมฺมทินฺโน" แปลว่า "ผู้ให้ธรรมเป็นทาน, ผู้มีธรรมอันให้แล้ว"