ต่อมาพระโพธิวงศ์ได้รับการสถาปนาเป็น สมเด็จพระอริยวงษญาณ แทนสมเด็จพระอริยวงษญาณ สมเด็จพระสังฆราช (ศรี) ซึ่งมีเหตุมาจากสมเด็จพระเจ้าตากสินทรงกริ้วสมเด็จพระสังฆราช (ศรี) สมเด็จพระสังฆราชชื่น เป็นพระสงฆ์ที่รอบรู้และแตกฉานในพระไตรปิฎกระดับดีเยี่ยม แม้ภายหลังจะถูกปลดออกจากตำแหน่งสมเด็จพระสังฆราช ก็ยังมีรายชื่อเป็นผู้ชำระพระอภิธรรมปิฎกในส่วนปรมัตถ์ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช และยังได้ดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาสวัดหงส์รัตนารามจนถึงแก่มรณภาพ
พ.ศ. ๒๓๒๔ - ๒๓๒๕ | เป็น สมเด็จพระสังฆราช แห่งกรุงธนบุรี |
เจ้าอาวาสวัดหงส์รัตนาราม |
พ.ศ. ๒๓๒๔ อันเป็นปีสุดท้ายแห่งรัชกาลสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี สมเด็จพระสังฆราช (ศรี) ได้ถูกถอดจากตำแหน่งเนื่องจากได้ถวายวิสัชนาร่วมกับ พระพุฒาจารย์ วัดบางหว้าน้อย (วัดอมรินทราราม) และพระพิมลธรรม วัดโพธาราม (วัดพระเชตุพนหรือวัดโพธิ์) เรื่องพระสงฆ์ปุถุชนไม่ควรไหว้คฤหัสถ์ที่เป็นอริยบุคคล เนื่องจากคฤหัสถ์เป็นหินเพศต่ำ พระสงฆ์เป็นอุดมเพศที่สูง เพราะทรงผ้ากาสาวพัสตร์และพระจาตุปาริสุทธิศีลอันประเสริฐ ดังความว่า
“ถึงมาตรว่าคฤหัสถ์เป็นพระโสดาก็ดี แต่เป็นหินเพศต่ำ อันพระสงฆ์ถึงเป็นปุถุชน ก็ตั้งอยู่ในอุดมเพศอันสูง เหตุทรงผ้ากาสาวพัสตร์ และพระจตุปาริสุทธิศีลอันประเสริฐ ซึ่งจะไหว้นบคฤหัสถ์ อันเป็นพระโสดานั้นก็บ่มิควร”
ข้อวิสัชนาดังกล่าวนี้ไม่ต้องพระทัยสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี พระองค์จึงให้ถอดเสียจากตำแหน่งพระสังฆราช ลงมาเป็นพระอนุจร (พระธรรมดา) แล้วทรงตั้งพระโพธิวงศ์ เป็นสมเด็จพระสังฆราช และตั้งพระพุทธโฆษาจารย์ เป็นพระวันรัต
เมื่อเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึกทรงปราบดาภิเษกขึ้นเป็นพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก เมื่อ พ.ศ. ๒๓๒๕ แล้ว ก็ทรงโปรดให้ถอดยศสมเด็จพระสังฆราช (ชื่น) วัดหงส์ฯ ลงเป็น พระธรรมธีรราชมหามุนี ทั้งนี้ทรงมีพระปรารภว่า "มีความรู้มาก เสียดายแต่ว่ามีสันดานสอพลอ" จากนั้นก็โปรดสถาปนาพระอาจารย์ศรี วัดระฆังโฆสิตาราม ขึ้นดำรงสมณฐานันดรศักดิ์ที่ "สมเด็จพระสังฆราช" อีกคำรบหนึ่ง จึงเป็นว่า พระสังฆราช (ศรี) วัดระฆัง ได้เป็นสังฆราชสองหน พระพุทธาจารย์และพระพิมลธรรมนั้น ก็ทรงโปรดให้คืนครองสมณศักดิ์และตำแหน่งดังเดิม และโปรดให้กลับครองวัดเก่าที่เคยสถิต
เป็น
พระครูสัญญาบัตร
ที่ พระครูสุธรรมธีรราชมหามุนี
|
พ.ศ. ๒๓๑๑ เป็น
พระราชาคณะ
ที่ พระโพธิวงศ์
|
พ.ศ. ๒๓๒๔ เลื่อนสมณศักดิ์ เป็น
สมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ 3 แห่งกรุงธนบุรี
ที่ สมเด็จพระอริยวงษญาณ สมเด็จพระสังฆราช
|
พ.ศ. ๒๓๒๕ ลดสมณศักดิ์ลงเป็น
สมเด็จพระราชาคณะ
ที่ พระธรรมธีรราชมหามุนี ว่าที่พระพนรัตน
|
พ.ศ. ๒๓๓๐ ลดสมณศักดิ์ลงเป็น
พระราชาคณะชั้นธรรม
ที่ พระธรรมไตรโลก
|
แจ้งเพิ่มข้อมูล info@sangkhatikan.com
www.sangkhatikan.com สร้างขึ้นเพื่อให้ผู้ที่สนใจ ศึกษาข้อมูล และเป็นที่รวบรวมข้อมูลพระสังฆาธิการทั่วประเทศ
ทางผู้จัดทำขออนุญาติ เจ้าของรูปและข้อมูลทุกท่าน ที่นำมาเผยแพร่
พระสังฆาธิการ : sangkhatikan.com
สำนักงานweb : วัดสำโรงเหนือ อำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ ๑๐๑๓๐
E-mail : info@sangkhatikan.com
Facebook